پنوماتیک

 
احتمالا شما هم زمانی که برای اولین بار یک مجموعه اتوماسیون را مشاهده کردید، بسیار شگفت زده شده اید. تعداد زیادی دستگاه که بدون نیاز به حضور نیروی انسانی، به طور خودکار و اتوماتیک فعالیت می کنند، یک مجموعه اتوماسیون را می سازند. یکی از تکنولوژی های پر کاربرد در صنایع گوناگون سیستم های پنوماتیکی هستند. تجهیزات پنوماتیکی، از علم مکاترونیک بهره برده اند. در صنعت به سری فرایند های ذخیره هوای اطراف و فشرده سازی و بهره گیری از انرژی آن را سیستم پنوماتیکی می نامند. مدیران صنایع و افرادی که در روند کاری خود با تجهیزات پنوماتیک در ارتباط هستند، در ابتدا باید با پنوماتیک و معنای آن آشنا شوند. بنابراین در ادامه به طور مختصر با این مجموعه آشنا می شویم.

پنوماتیک یعنی چه؟
فناوری که از هوای فشرده استفاده می کند را پنوماتیک گویند. در این فناوری، از هوای فشرده خشک و غیر خشک برای کنترل یک عملگر استفاده می شود. البته جایگزین های گازی هم گاهی به کار برده می شوند. انرژی حاصل از این گاز فشرده، در بخش عمده ای از زندگی می تواند ایفای نقش کند. به عنوان مثال از راه اندازی یک دریل تا به پرواز درآمدن یک هلیکوپتر به فناوری پنوماتیک احتیاج دارند.
مزیت بزرگ این سیستم های وابسته به هوا
هرچه یک سیستم از طراحی ساده تری برخوردار باشد، محبوبیت بیشتری دارد . همچنین این سادگی ، سهولت استفاده از آن را به دنبال خود می آورد. قابل ذکر است که در دسترس بودن هوا به عنوان منبع انرژی این فناوری، مسبب ارزان تمام شدن استفاده از آن نیز، می شود. در کنار همه این مزیت ها می توان به کم خطر بودن این سیستم اشاره کرد.

اجزای اصلی این سیستم
برای راه اندازی و استفاده از این فناوری، به ابزار های مختلفی نیازمندیم. این اجزا شامل کمپرسور هوا و سیلندر هوا، محرک و موتور می شوند. این چهار جزء، قسمت های اصلی یک سیستم پنوماتیک را تشکیل می دهد. در عین حال، این فناوری به شیر ها و سوپ های مختلفی برای توزیع انرژی و کنترل آن، نیازمند است. در ادامه، نگاهی به اجزای مختلف سازنده این سیستم، می اندازیم.
شیر
یکی از اصلی ترین بخش ها در طراحی این سیستم ها، شیر پنوماتیکی است. بعضی از این شیر ها به گونه ای طراحی شده اند که وظیفه قطع و وصل جریان گاز را به عهده دارند، در حالی که بعضی دیگر وظیفه ایجاد تحرک در انواع وسایل مکانیکی را بر عهده دارند.

سیلندر
با توجه به وظیفه یک سیستم پنوماتیکی که انجام کارهای سنگین و مکانیکی در سیستم های خودکار و اتوماسیون است، همچنین در اجرای فرایند های خود، باید عملیات های مداوم و تکراری را با دقت انجام دهد. بنابراین نیاز به سیلندر های پنوماتیکی دارد. قطر سیلندری که استفاده می شود، نشان دهنده قدرت بازوی مکانیکی است.

موتور
با حرکت سیلندر، موتور نیز شروع به فعالیت می کند. موتور های هوا در ابعاد و حجم های مختلفی در بازار وجود دارد.

محرک
وظیفه انتقال قدرت بر عهده محرک ها است. یک محرک با دریافت سیگنال انرژی، با ایجاد حرکت در سیلندر ها فعالیت میکند. این عمل همان تبدیل انرژی پنوماتیک به انرژی مکانیکی است.

کمپرسور هوا
یک سیستم پنوماتیک از هوای اطراف خود استفاده میکند. کمپرسور، با دریافت هوا و فشرده سازی، آن را در یک حجم بسته برای زمان اجرای فرایند عملیاتی مشخص خود، محبوس میکنند.

اتصالات
در نهایت تمامی اجزای که نام بردیم به کمک اجزای متصل کننده به هم وصل می شوند. این اجزا به سبب نوع سیستمی که با آن در ارتباط هستند، سیستم تحت فشار گاز، باید مجهز به آب بند ها و اورینگ های مناسب باشند. معمولا این ابزار ها، از جنس فلز و پلیمر هستند.
در نهایت باید یادآور شویم که این سیستم ها در عین سادگی، به دلیل استفاده از فشار و حجم زیاد گاز، بسیار خطرناک هستند. بنابراین حتما، اگر به طور مستقیم با آن سرو کار دارید، نکات ایمنی مربوط به آن را رعایت کنید.